Το σώμα μας είναι το σπίτι μας! Είναι το μέρος που φιλοξενεί την ενέργειά μας, τη σκέψη μας και τα συναισθήματά μας. Η σχέση μας με το σώμα μας είναι πολύ σημαντική και θα ήταν άδικο για μας να σχετιζόμαστε με αυτό μόνο σε επίπεδο εκγύμνασης. Όταν δε βρισκόμαστε σε συνειδητή επαφή με το σώμα μας, όταν δεν είμαστε μέσα σε αυτό συνειδητά, αποκοβόμαστε από τις πραγματικές μας ανάγκες και τις φυσικές μας λειτουργίες, από τα ένστικτά μας, τη διαίσθησή μας, τα συναισθήματά μας και την κρίση μας.
Οι γρήγοροι ρυθμοί και ο μόνιμος αγώνας να ανταποκριθούμε σε κάτι, μας απομακρύνουν και μας αποσυνδέουν από την αίσθηση του σώματός μας, μας απομακρύνουν από την συνείδηση του ποιοι είμαστε και τι πραγματικά θέλουμε.Η άσκηση σωματικής, λεκτικής ή ψυχολογικής βίας έχει την αφετηρία της σ’ένα σώμα που είναι γεμάτο εντάσεις και μπλοκαρίσματα . Η αποξένωση από τους ανθρώπους και η απουσία ενσυναίσθησης, η απουσία ικανότητας να καλύψουμε την ανάγκη για να πάρουμε ή να δώσουμε βοήθεια, να αγαπήσουμε και ν’αγαπηθούμε, ξεκινά από ένα σώμα που έχει ξεχάσει πώς να νιώθει. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που να μην σχετίζεται με το σώμα, που να μη σωματοποιείται.
Η Asana είναι το τρίτο σκέλος στα yoga sutras του Patanjali. Asana σημαίνει στάση, όμως κάθε asana δεν είναι απλώς μια σωματική στάση. Είναι η τοποθέτησή μας στο χώρο, η ενέργεια που φέρουμε κάνοντας αυτή θέση, η ψυχική και πνευματική μας διαδικασία και η ύπαρξη και ο ρυθμός της αναπνοής μας μέσα σε αυτή. Μια asana θεωρείται asana και όχι απλά στάση, όταν καταφέρουμε να νιώσουμε άνετα μέσα σε αυτή. Όταν νιώθουμε σταθερότητα, δύναμη, ισορροπία και ηρεμία και μπορούμε να παραμείνουμε σ’αυτή για κάποια ώρα. Με τον τρόπο αυτό το σώμα, η ψυχή και ο νους λειτουργούν σαν μια ολότητα. Βρίσκονται σε πλήρη συνεργασία και αρμονία.

Eίναι έτσι φτιαγμένες ώστε να έχουν τεράστια οφέλη για τον οργανισμό μας. Παρέχουν υγεία, δύναμη, ισορροπία, αντοχή, ευλυγισία, πειθαρχία και μεγάλα αποθέματα ενέργειας! Βοηθούν στη συγκέντρωση, την αποφόρτιση και την σωματική, πνευματική και ψυχική αποτοξίνωση του σώματος. Οι θέσεις αυτές δε χρειάζονται εξοπλισμό καθώς χρησιμοποιούν το βάρος του σώματός μας. Παρ’ όλ’ αυτά, αν χρειαστεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιος βοηθητικός εξοπλισμός.
Στο πέρασμα των χρόνων οι σωματικές αυτές θέσεις εξελίχθηκαν ώστε να δουλεύουν το σύνολο των μυών, από τους πιο επιφανειακούς μέχρι τους πιο βαθείς. Δουλεύουν κάθε αδένα και κάθε όργανο του σώματος. Μαθαίνοντας να εστιάζουμε το βλέμμα μας σε συγκεκριμένο σημείο, ανάλογα με τη θέση και να συγχρονίζουμε την αναπνοή μας, δουλεύουμε παράλληλα σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής μας (σωματικό, ψυχικό, πνευματικό) Μαθαίνουμε να είμαστε ευέλικτοι, αποφασιστικοί, δεκτικοί, υπομονετικοί, ψύχραιμοι, ήρεμοι και συγκεντρωμένοι. Μαθαίνουμε ν’ακούμε το σώμα μας και τις ανάγκες του και κατ’ επέκταση τις γενικότερες ανάγκες μας. Μαθαίνουμε να εξερευνούμε και να διευρύνουμε τα όριά μας και να διαχειριζόμαστε τη σκέψη μας. Εάν ασκούμε τις asanas με εγωισμό κι εμμονή, χωρίς να ακούμε τις ανάγκες του σώματός μας, θα καταλήξουμε να έχουμε μάλλον περισσότερα προβλήματα παρά μια υγιή και ισορροπημένη σωματική και ψυχοπνευματική ύπαρξη. Αποκτώντας τον έλεγχο του σώματος, αποκτάμε και τον έλεγχο του νου και της ενέργειάς μας.
Για το λόγο αυτό , οι asanas δεν είναι απλή εκτέλεση ασκήσεων. Δεν είναι ένα ακόμα είδος γυμναστικής, παρόλο που γυμνάζει το σώμα. Είναι θέσεις που βάζουν σώμα και νου σε μια διαδικασία εσωτερικής κι εξωτερικής εξερεύνησης και καλλιέργειας ποιοτήτων όπως η επίγνωση, η συγκέντρωση, η αποδοχή, η υπομονή, η αγάπη, η ισορροπία η χαλάρωση και πολλές ακόμα.
Η σωματική πρακτική της yoga περιλαμβάνει ένα εύρος ασκήσεων και θέσεων. Όρθιες θέσεις, καθιστές θέσεις, πρόσθιες, οπίσθιες και πλαϊνές κάμψεις, στροφές κορμού, ανεστραμμένες θέσεις, υπερεκτάσεις, ύπτιες και πρηνές θέσεις, λειτουργούν συνδυαστικά και η συνεργασία τους πέρα από ένα γυμνασμένο σώμα,επιφέρει τεράστια οφέλη για τον οργανισμό.
Οι asanas και οι ονομασίες τους. Οι asanas έχουν ονόματα παρμένα από ζώα, φυτά, ονόματα μυθικών ηρώων, από πλανήτες και ανθρώπους (εμβρυακή στάση, στάση του παιδιού) τιμώντας ο,οτιδήποτε υπάρχει γύρω μας και υπενθυμίζοντάς μας ότι είμαστε αναπόσπαστο μέρος της φύσης.

Παρακάτω θα ήθελα να παραθέσω κάποια αποσπάσματα από το βιβλίο του Osho “Η Σοφία του Σώματος” όπου αναφέρεται στην αναφορά που κάνει ο Ζαρατούστρα για το σώμα. Κατά την άποψή μου αναδεικνύει όλο το μεγαλείο του ανθρώπινου σώματος και γι αυτό θεώρησα πως αξίζει να το μοιραστώ μαζί σας.
Ο Νίτσε στο “Τάδε Έφη Ζαρατούστρας“ γράφει: Λες “εγώ” και είσαι περήφανος γι’ αυτή τη λέξη. Σπουδαιότερο όμως από το εγώ – αν και δε θα το πιστέψεις – είναι το σώμα σου και η τεράστια ευφυΐα του – το σώμα που δε λέει “εγώ” αλλά ωστόσο εκπληρώνει το εγώ”. Σχολιάζοντας αυτές τις φράσεις ο Osho γράφει:
✽ Το σώμα έχει τη δική του σοφία. Γνωρίζει πώς να χορέψει,πώς να τραγουδήσει, πώς να δονηθεί με το Θεό.
✽ Άφησε το σώμα να δονηθεί και να χορέψει,άφησέ το να προσευχηθεί. Αφουγκράσου το σώμα. Ακολούθησε το σώμα. Ποτέ με κανένα τρόπο, μην προσπαθείς να εξουσιάσεις το σώμα. Το σώμα είναι το θεμέλιό σου.
✽ Όταν έχεις αρχίσει να κατανοείς το σώμα, το εννενηνταεννιά τις εκατό των δυστυχιών σου θα εξαφανιστεί. Εσύ όμως δεν ακούς. Το σώμα λέει “Σταμάτα να τρως!” Εσύ όμως συνεχίζεις να τρως, επειδή ακούς το νου. Ο νους λέει: “Είναι νόστιμο, είναι υπέροχο! Φάε λίγο ακόμα! Εσύ δεν ακούς το σώμα. Το σώμα αισθάνεται ναυτία, το στομάχι λέει, “σταμάτα, φτάνει πια! Κουράστηκα!”και ο νους λέει, “έχει θαυμάσια γεύση! Φάε λίγο ακόμα!
✽ Από την ίδια την παιδική μας ηλικία όμως, έχουμε απομακρυνθεί από το σώμα, μας έχουν οδηγήσει πέρα από το σώμα. Το παιδί κλαίει, πεινάει και η μητέρα κοιτάζει το ρολόι – επειδή ο γιατρός λέει ότι μόνο μετά από τρεις ώρες πρέπει να πιει γάλα. Δεν κοιτάζει το παιδί. Το παιδί είναι το πραγματικό ρολόι που πρέπει να κοιτάξει, εκείνη όμως συνεχίζει να κοιτάζει το ρολόι.… Αν στο παιδί δε δοθεί τροφή αυτή τη στιγμή, το έχεις απομακρύνει από το σώμα του. Αντί να του δώσεις τροφή, εσύ του δίνεις πιπίλα. Τώρα το εξαπατάς και το κοροϊδεύεις. Και του δίνεις κάτι ψεύτικο – ένα πλαστικό πράγμα – και προσπαθείς να του αποσπάσεις την προσοχή και να του καταστρέψεις την αισθαντικότητα, την ευαισθησία του σώματος. Δεν επιτρέπεται στη σοφία του σώματος να εκφραστεί. Τώρα αναλαμβάνει ο νους. Ύστερα το ρολόι λέει ότι έχουν περάσει τρεις ώρες, άρα πρέπει να δώσεις γάλα στο παιδί. Τώρα όμως το παιδί κοιμάται βαθιά, τώρα το σώμα κοιμάται. Κι εσύ το αναγκάζεις να ξυπνήσει, επειδή ο γιατρός λέει ότι αυτή είναι η σωστή ώρα για να πιει γάλα. ‘Έτσι καταστρέφεις το ρυθμό του και σιγά-σιγά καταστρέφεις ολόκληρο το είναι του. Κι έρχεται η στιγμή που το παιδί έχει χάσει κάθε επαφή με το σώμα του. Δεν ξέρει τι θέλει το σώμα του. Δεν ξέρει αν το σώμα του θέλει να φάει ή όχι.
✽ Αφουγκράσου το σώμα σου,ακολούθα το σώμα σου – το σώμα είναι σοφό. Κι αν έχεις μπει βαθιά μέσα στο σώμα, τότε μέσα σ’εκείνα τα βάθη, θα βρεις την ίδια σου την ψυχή. Η ψυχή είναι κρυμμένη μέσα στα βάθη του σώματος. Η ψυχή είναι ο βαθύτερος πυρήνας του σώματος και το σώμα είναι η εξωτερική περιφέρεια της ψυχής…
✽ Καμία από τις βασικές λειτουργίες του σώματος δεν έχει αφεθεί σε σένα – γιατί εσύ είσαι αναξιόπιστος. Όταν λέω εσύ, εννοώ το νου σου. Η αναπνοή δε στηρίζεται καθόλου στο νου. Αυτό θα ήταν επικίνδυνο, γιατί ο νους δε βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση- μπορεί κάποια στιγμή να ξεχαστεί. Κι αν ξεχάσει να αναπνέει πάει πέθανες! Όταν κοιμάσαι, ποιος θα αναπνέει; Ο νους κοιμάται βαθιά, όμως το σώμα συνεχίζει να αναπνέει. Ακόμα και αν ο νους αφαιρεθεί τελείως, αυτό δεν επηρεάζει καθόλου τη λειτουργία του σώματος. Άνθρωποι που βρίσκονται για πολλού μήνες σε κώμα εξακολουθούν να αναπνέουν τέλεια. Οι χτύποι της καρδιάς, η αφομοίωση της τροφής, η διανομή της αφομοιωμένης τροφής σε διαφορετικά τμήματα του σώματος γίνονται σα να τα κάνει ένα κομπιούτερ. Και όλο αυτό είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη και σύνθετη διαδικασία. Υπάρχουν τόσες πολλές βιταμίνες! Ποια βιταμίνη πρέπει να πάει σε ποιο μέρος του σώματος; Το σώμα όμως ξέρει και ικανοποιεί αυτή την ανάγκη… Το αίμα σου έχει δύο ειδών αιμοσφαίρια- λευκά και ερυθρά. Όποτε τραυματίζεσαι, ο νους δε μπορεί να κάνει τίποτα, αμέσως όμως αναλαμβάνει το σώμα σου. Τα λευκά αιμοσφαίρια τρέχουν αμέσως στην τραυματισμένη περιοχή. Αυτό είναι τόσο μυστηριακό, είναι τόσο εκπληκτικό, επειδή εκείνα τα λευκά αιμοσφαίρια θα συγκεντρωθούν πάνω στο τραύμα και δε θα επιτρέψουν στα ερυθρά αιμοσφαίρια να βγουν έξω από το σώμα-τα προστατεύουν.
✽ Το σώμα θεραπεύει τον εαυτό του. Τώρα ακόμα και η επιστήμη της ιατρικής αναγνωρίζει ότι ο γιατρός, τα φάρμακα και οτιδήποτε μπορούμε να κάνουμε εμείς, απλώς βοηθά τη θεραπευτική διαδικασία του ίδιου του σώματος και ότι η βασική θεραπεία γίνεται από το ίδιο το σώμα. Εμείς μπορούμε να την υποστηρίξουμε, αν όμως το σώμα δεν είναι έτοιμο να θεραπεύσει τον εαυτό του, τότε όλη μας η υποστήριξη αποτυγχάνει. Αν όλη αυτή η πολύπλοκη και σύνθετη διαδικασία που συμβαίνει μέσα στο σώμα έπρεπε να γίνει από μηχανήματα, τότε κάθε άνθρωπος θα χρειαζόταν ένα εργοστάσιο δύο τετραγωνικών χιλιομέτρων για να μπορέσουν να γίνουν όλες εκείνες οι λειτουργίες που το σώμα σου κάνει τόσο σιωπηλά, μέσα σε έναν τόσο μικρό χώρο.
<< Yoga Sutras : 2 Niyama

Yoga Sutras : 4. Pranayama >>